ZAMEK SCALIGERO NAD JEZIOREM GARDA

DZIEJE ZAMKU

ZWIEDZANIE

DOJAZD

Z

amek Scaligero to najbardziej znany i naj­waż­niej­szy za­by­tek baj­ko­we­go mia­ste­czka Mal­ce­si­ne po­ło­żo­ne­go na wscho­dnim brze­gu La­go di Gar­da. Ta kie­szon­ko­wa for­te­ca cha­ra­kte­rem ide­al­nie kom­po­nu­je się ze zwar­tą śre­dnio­wie­czną za­bu­do­wą miej­ską, a jej zdo­mi­no­wa­na przez 30-me­tro­wą wie­żę syl­we­ta ma­lo­wni­czo wpi­su­je się w chro­ma­ty­czny błę­kit je­zio­ra i zie­leń gór Mon­te Bal­do.

D

ata budowy pierwszych for­ty­fi­ka­cji nie jest udo­ku­men­to­wa­na, choć uwa­ża się, że po­wsta­ły one za pa­no­wa­nia Lon­go­bar­dów wkrót­ce po wkro­cze­niu te­go za­cho­dnio­ger­mań­skie­go ple­mie­nia na te­re­ny Ita­lii w la­tach 60. VI wie­ku. Za­mek zbu­rzo­ny przez Fran­ków w 590 ro­ku, zo­stał od­bu­do­wa­ny i w 806 go­ścił kró­la Lon­go­bar­dów Pe­pi­na (zm. 810), trze­cie­go sy­na Ka­ro­la Wiel­kie­go. De­cy­zją je­go oj­ca w ro­ku 787 za­mek wraz z osa­dą miej­ską wszedł w skład mar­chii We­ro­ny, a po znisz­cze­niach do­ko­na­nych przez na­jazd Ma­dzia­rów pod­da­no go mo­der­ni­za­cji i wzmoc­nio­no sy­ste­mem mu­rów miej­skich. W po­ło­wie XII wie­ku Mal­ce­si­ne zna­la­zło się pod kon­tro­lą ar­cy­bi­sku­pów We­ro­ny, któ­rzy na­da­li mia­stu sze­ro­ką au­to­no­mię, dzię­ki cze­mu mo­gło ono pro­wa­dzić nie­za­le­żną po­li­ty­kę we­wnętrz­ną i bić wła­sne mo­ne­ty. W ro­ku 1277 za­mek prze­szedł w po­sia­da­nie Al­ber­to del­la Sca­li (zm. 1301), przed­sta­wi­cie­la pa­nu­ją­ce­go w We­ro­nie ro­du ma­gnac­kie­go Sca­li­ge­rich, po­zo­sta­jąc w rę­kach tej ro­dzi­ny aż do 1387. W ce­lu pod­kre­śle­nia do­mi­na­cji w re­gio­nie pa­no­wie We­ro­ny z wiel­ką sta­ran­no­ścią i ogrom­nym na­kła­dem fi­nan­so­wym roz­bu­do­wa­li sta­rą wa­ro­wnię, a ta od­tąd zwy­cza­jo­wo na­zy­wa­na jest od ich naz­wi­ska zam­kiem Sca­li­ge­ro.

CASTELLO SCALIGERO NA PRZEDWOJENNYCH POCZTÓWKACH, W TLE MASYW MONTE BALDO

P

o wygnaniu Antoniego Scaligeri z Werony w 1387 ro­ku je­go zie­mie za­jął wład­ca Me­dio­la­nu Gian Ga­le­az­zo Vis­con­ti (zm. 1402). Jed­nak w 1403 ro­ku je­go syn Gio­van­ni Ma­ria Vis­con­ti (zm. 1412) utra­cił księs­two, któ­re roz­pa­dło się w wy­ni­ku walk pro­wa­dzo­nych mię­dzy stron­nic­twa­mi kie­ro­wa­ny­mi przez do­wód­ców woj­sko­wych i na­jem­ni­ków. Dwa la­ta póź­niej te­re­ny nad Gar­dą prze­ję­ła Re­pu­bli­ka We­ne­cka, wła­da­jąc ni­mi aż do 1797 ro­ku. Ten dłu­gi, w mia­rę spo­ko­jny o­kres, przer­wa­ny zo­stał na po­cząt­ku XVI wie­ku woj­ną We­ne­cjan z pań­stwa­mi Li­gi z Cam­brai (so­jusz pa­pie­ża z Aus­trią, Fran­cją i Hisz­pa­nią), kie­dy to od 1506 za­mek po­zo­sta­wał pod o­ku­pa­cją wojsk ce­sar­skich. Od­zy­skał go ma­ju 1513 we­ne­cki kon­do­tier Sci­pio­ne Ugo­ni do­ko­nu­jąc wraz z gru­pą 300 na­jem­ni­ków bra­wu­ro­we­go a­ta­ku od stro­ny je­zio­ra, w wy­ni­ku któ­re­go zgi­nę­ło 18 obroń­ców twier­dzy, a jej nie­miec­ki kasz­te­lan tra­fił do nie­wo­li. Póź­niej przez krót­ki czas zam­kiem wła­da­li Fran­cu­zi, a na­stęp­nie, po kon­gre­sie wie­deń­skim (1815) - Aus­tria­cy.

WIDOK ZAMKU OD PÓŁNOCY, NA DOLE FOTOGRAFIA Z 1948 ROKU

J

eszcze za czasów weneckich, w 1786 roku w Mal­ce­si­ne goś­cił Jo­hann Wolf­gang Go­ethe. Na­ry­so­wał on wó­wczas szkic zam­ku, w związ­ku z czym tu­tej­si śled­czy za­czę­li go po­dej­rze­wać o szpie­go­stwo na rzecz Aus­trii i na tę oko­licz­ność słyn­ny po­eta mu­siał sta­wić się na prze­słu­cha­nie! Za pa­no­wa­nia Aus­tria­ków, któ­re za­koń­czy­ło się w 1866 ro­ku z chwi­lą włą­cze­nia Kró­le­stwa Lom­bar­dzko-We­nec­kie­go do Kró­le­stwa Włoch, wa­ro­wnię prze­bu­do­wa­no, do­sto­so­wu­jąc ją do wy­mo­gów XIX-wiecz­nej sztu­ki wo­jen­nej. Od 22 sier­pnia 1902 ro­ku za­mek chro­nio­ny jest ja­ko mo­nu­men­to na­zio­na­le. W 2017 ro­ku prze­szedł on na włas­ność gmi­ny Mal­ce­si­ne.

SZKIC ZAMKU WYKONANY PRZEZ GOETHEGO W 1786 ROKU

WIDOK ZAMKU OD PÓŁNOCY, Z VIA GARDESANA

DZIEJE ZAMKU

ZWIEDZANIE

DOJAZD

O

becnie w zamku Sacaligero mieści się in­ter­aktyw­ne Mu­seo di Sto­ria Na­tu­ra­le del Gar­da e del Bal­do – Mu­ze­um His­to­rii Na­tu­ral­nej Je­zio­ra Gar­da i Mon­te Bal­do, gdzie za­po­znać się mo­żna z eks­po­zy­cją do­ty­czą­cą śro­do­wi­ska na­tu­ral­ne­go re­gio­nu, je­go flo­ry i za­miesz­ku­ją­cych w nim zwie­rząt. Jed­no z po­miesz­czeń po­świę­co­ne jest wi­zy­cie Go­ethe­go w Mal­ce­si­ne – udo­stęp­nio­no w nim szki­ce, ja­kie ten wiel­ki po­eta-ar­ty­sta wy­ko­nał nad je­zio­rem Gar­da i w oko­li­cy pod­czas swo­jej włos­kiej po­dró­ży. Ze wzglę­du na póź­ną go­dzi­nę dla mnie za­mek nie­ste­ty był już nie­do­stęp­ny.

W MALCESINE

DZIEJE ZAMKU

ZWIEDZANIE

DOJAZD

M

alcesine to urokliwe, turystyczne miasteczko położone w pół­noc­no-wscho­dniej częś­ci La­go di Gar­da, oko­ło 50 ki­lo­me­trów na pół­noc od We­ro­ny. Miejsc po­sto­jo­wych na­le­ży szu­kać przy Piaz­za Sta­tu­to (bar­dzo blis­ko za­byt­ko­we­go cen­trum) lub na nie­co od­da­lo­nym, ale więk­szym par­kin­gu przy Via Scuis­se. Pla­nu­jąc dłuż­szy po­byt w oko­li­cy war­to sko­rzys­tać z naj­więk­szej jej atrak­cji, ja­ką jest ko­lej­ka li­no­wa na je­den ze szczy­tów Mon­te Bal­do (2218 m n.p.m.), któ­ra ja­ko je­dy­na na świe­cie pod­czas jaz­dy obra­ca się wo­kół włas­nej osi, dzię­ki cze­mu pa­sa­że­ro­wie mo­gą po­dzi­wiać za­rów­no gór­skie szczy­ty, jak i fan­ta­sty­czną pa­no­ra­mę La­go di Gar­da. Dol­na sta­cja ko­lej­ki znaj­du­je się przy Via Sal­ta­ri­no, a par­king - na są­sied­niej Via Na­ve­ne Vec­chia.

WIDOK Z KOLEJKI LINOWEJ FUNIVIA MALCESINE - MONTE BLANCO

źródło:
www.kierunekwlochy.pl, pl.wikipedia.org, www.casapopi.com, www.visitmalcesine.com

tekst: 2020
fotografie: 2017
© Jacek Bednarek